Kategorie
wydarzenia

ROCZNICE 2023

Patroni roku 2023 ustanowieni przez Sejm RP:

Aleksander Fredro – polski komediopisarz, pamiętnikarz, poeta, uważany za najwybitniejszego komediopisarza w historii literatury polskiej – 230. rocznica urodzin;

Maurycy Mochnacki – konspirator, dziennikarz, krytyk literacki, pianista, członek niemal wszystkich ówczesnych tajnych sprzysiężeń przeciw Rosji w Warszawie, żołnierz Powstania Listopadowego – 220. rocznica urodzin;

Wojciech Korfanty – jeden z ojców naszej niepodległości i wielki syn śląskiej ziemi, wielki społecznik, członek Ligi Narodowej, Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół – 150. rocznica urodzin;

Paweł Edmund Strzelecki – wybitny badacz, podróżnik, odkrywca i filantrop, pierwszy Polak, który okrążył kulę ziemską w celach naukowych – 150. rocznica śmierci;

Aleksandra Piłsudska – działaczka niepodległościowa, członkini Polskiej Organizacji Wojskowej i Polskiej Partii Socjalistycznej, odznaczona Orderem Virtuti Militari – 60. rocznica śmierci;

Jadwiga Zamoyska – polska działaczka społeczna – 100. rocznica śmierci;

Jerzy Nowosielski – wybitny malarz, rysownik, scenograf, pedagog, filozof, teoretyk sztuki – 100. rocznica urodzin.

Patroni roku 2023 ustanowieni przez Senat RP

Wisława Szymborska, polska poetka, eseistka, krytyk literacki, tłumaczka, felietonistka, laureatka literackiej Nagrody Nobla (ur. 2 lipca 1923, zm. 1 lutego 2012) – 100. rocznica urodzin;

Mikołaj Kopernik, astronom i matematyk, twórca heliocentrycznego modelu układu słonecznego (ur. 19 lutego 1473, zm. przed 21 maja 1543) – 550. rocznica urodzin;

Jan Alojzy Matejko, polski malarz, twórca obrazów historycznych i batalistycznych, historiozof ( ur. 24 czerwca 1838, zm. 1 listopada 1893) – 130. rocznica śmierci;

Włodzimierz Przerwa-Tetmajer, polski malarz i grafik, jeden z czołowych przedstawicieli Młodej Polski; polityk. Brat przyrodni poety Kazimierza Przerwy-Tetmajera (ur. 31 grudnia 1861, zm. 26 grudnia 1923) – 100. rocznica śmierci;

Rok Pamięci Bohaterek i Bohaterów Getta Warszawskiego – 80. rocznica Powstania w Getcie Warszawskim.

2023 Rokiem Księżnej Daisy von Pless w Wałbrzychu

Na wniosek komisji kultury RM, Zamku Książ oraz Fundacji Księżnej Daisy von Pless, Rada Miejska Wałbrzycha podjęła uchwałę o ogłoszeniu roku 2023 Rokiem Księżnej Daisy von Pless – 150. rocznica urodzin i 80. rocznica śmierci.


Ważniejsze rocznice w 2023 roku

550. rocznica urodzin
Mikołaj Kopernik, astronom i matematyk, twórca heliocentrycznego modelu układu słonecznego (ur. 19 lutego 1473, zm. przed 21 maja 1543);

230. rocznica urodzin
Antoni Malczewski, poeta, uważany za prekursora romantyzmu w polskiej literaturze (ur. 3 czerwca 1793, zm. 2 maja 1826);

170. rocznica urodzin
Vincent van Gogh, holenderski malarz postimpresjonistyczny (ur. 30 marca 1853, zm. 29 lipca 1890);

160. rocznica urodzin
Pierre de Fredy, baron de Coubertin, francuski historyk, pedagog, działacz sportowy, twórca idei nowożytnych igrzysk olimpijskich, założyciel i przewodniczący MKOL (ur. 1 stycznia 1863, zm. 2 września 1937);

160. rocznica śmierci
Eugène Delacroix, francuski malarz, przedstawiciel romantyzmu ( ur. 26 kwietnia 1798, zm. 13 sierpnia 1863);

150. rocznica urodzin i 80 rocznica śmierci
księżna Daisy Hochberg von Pless, pierwsza żona księcia pszczyńskiego Hansa Heinricha XV Hochberga (ur. 28 czerwca 1873, zm. 29 czerwca 1943);

130. rocznica śmierci
Jan Alojzy Matejko, polski malarz, twórca obrazów historycznych i batalistycznych, historiozof ( ur. 24 czerwca 1838, zm. 1 listopada 1893);

100. rocznica urodzin
Norman Mailer, amerykański pisarz, (ur. 31 stycznia 1923, zm. 10 listopada 2007);

Olgierd Budrewicz, autor reportaży, dziennikarz, varsavianista, podróżnik (ur. 10 lutego 1923, zm. 20 listopada 2011);

Gustaw Holoubek, polski aktor teatralny i filmowy, reżyser i pedagog, (ur. 21 kwietnia 1923, zm. 6 marca 2008);

Henryk Chmielewski ps. Papcio Chmiel, grafik, rysownik i publicysta, twórca popularnego komiksu o przygodach małpki i dwóch harcerzy (ur. 7 czerwca 1923, zm. 22 stycznia 2021);

Wisława Szymborska, polska poetka, eseistka, krytyk literacki, tłumaczka, felietonistka, laureatka literackiej Nagrody Nobla (ur. 2 lipca 1923, zm. 1 lutego 2012);

100. rocznica śmierci
Jaroslav Hašek, czeski pisarz, publicysta i dziennikarz (ur. 30 kwietnia 1883, zm. 3 stycznia 1923);

Włodzimierz Przerwa-Tetmajer, polski malarz i grafik, jeden z czołowych przedstawicieli Młodej Polski; polityk. Brat przyrodni poety Kazimierza Przerwy-Tetmajera (ur. 31 grudnia 1861, zm. 26 grudnia 1923);

90. rocznica urodzin
Susan Sontag, amerykańska pisarka, eseistka, krytyczka społeczna i aktywistka praw człowieka (ur. 16 stycznia 1933, zm. 28 grudnia 2004);

Philip Roth, amerykański pisarz (ur. 19 marca 1933, zm. 22 maja 2018);

Jerzy Kosiński, polsko-amerykański pisarz (ur. 14 czerwca 1933, zm. 3 maja 1991);

Jerzy Grotowski, polski reżyser teatralny, teoretyk teatru (ur. 11 sierpnia 1933, zm. 14 stycznia 1999);

Roman Polański, polsko-francuski twórca filmowy, reżyser i scenarzysta (ur. 18 sierpnia 1933);

Krzysztof Penderecki, polski kompozytor, dyrygent i pedagog muzyczny (ur. 23 listopada 1933, zm. 29 marca 2020);

Krzysztof Teodor Toeplitz, dziennikarz, pisarz, krytyk filmowy, (ur. 28 stycznia 1933, zm. 30 marca 2010);

90. rocznica śmierci
John Galsworthy, brytyjski powieściopisarz, nowelista, poeta i dramaturg (ur. 14 sierpnia 1867, zm. 31 stycznia 1933);

80. rocznica urodzin
Allan Starski, polski scenograf, laureat Oscara (ur. 1 stycznia 1943);

Michał Urbaniak, jazzman, współtwórca polskiej szkoły jazzu (ur. 22 stycznia 1943);

Wanda Rutkiewicz, alpinistka i himalaistka ( ur. 4 lutego 1943, zaginęła 13 maja 1992);

70. rocznica urodzin
Andrzej Pągowski, artysta grafik, autor plakatów teatralnych i filmowych (ur. 19 kwietnia 1953);

Jan A.P. Kaczmarek, kompozytor muzyki filmowej (ur. 29 kwietnia 1953);

70. rocznica śmierci
Kornel Makuszyński, pisarz i poeta, jedna z „legendowych postaci Zakopanego” (ur. 8 stycznia 1884, zm. 31 lipca 1953);

60. rocznica śmierci
Sylvia Plath, amerykańska poetka, pisarka i eseistka (ur. 27 października 1932, zm. 11 lutego 1963);

Pola Gojawiczyńska, polska pisarka, działaczka niepodległościowa (ur. 1 kwietnia 1896, zm. 29 marca 1963);

50. rocznica śmierci
Pablo Picasso, hiszpański malarz, rzeźbiarz i grafik (ur. 25 października 1881, zm. 8 kwietnia 1973);

Jan Marcin Szancer, polski grafik, ilustrator książek dla dzieci (ur. 12 listopada 1902, zm. 21 marca 1973);

John Ronald Reuel Tolkien, brytyjski pisarz oraz profesor filologii klasycznej i literatury staroangielskiej na University of Oxford (ur. 3 stycznia 1892, zm. 2 września 1973);

40. rocznica śmierci
Kazimiera Iłłakowiczówna, polska poetka, prozaiczka, dramaturg i tłumaczka (ur. 6 sierpnia 1892, zm. 16 lutego 1983);

Mieczysław Jastrun, polski poeta, tłumacz poezji francuskiej, rosyjskiej i niemieckiej (ur. 29 października 1903, zm. 22 lutego 1983);

30. rocznica śmierci
William Golding, brytyjski pisarz, poeta, laureat Nagrody Nobla w 1983 r. (ur. 19 września 1911, zm. 19 czerwca 1993);

Anthony Burgess, angielski pisarz, kompozytor i filolog (ur. 25 lutego 1917, zm. 22 listopada 1993);

Abe Kōbō, japoński prozaik, dramaturg i scenarzysta, (ur. 7 marca 1924, zm. 22 stycznia 1993);

20. rocznica śmierci
Irena Jurgielewiczowa, powieściopisarka (ur. 13 stycznia 1903, zm. 25 maja 2003);

Catherine Hepburn, amerykańska aktorka, laureatka czterech Oscarów (ur. 12 maja 1907, zm. 29 czerwca 2003);

Gregory Peck, amerykański aktor filmowy i teatralny, (ur. 5 kwietnia 1916, zm. 12 czerwca 2003);

10. rocznica śmierci
Teresa Torańska, polska dziennikarka i pisarka (ur. 1 stycznia 1944, zm. 2 stycznia 2013);

Sławomir Mrożek, dramatopisarz, prozaik, satyryk (ur. 29 czerwca 1930, zm. 15 sierpnia 2013);

Joanna Chmielewska, polska architektka, autorka popularnych powieści sensacyjnych, kryminalnych, komedii obyczajowych, a także książek dla dzieci i młodzieży (ur. 2 kwietnia 1932, zm. 7 października 2013);

Edmund Niziurski, polski prozaik, publicysta, scenarzysta i dramaturg (ur. 10 lipca 1925, zm. 9 października 2013);

Tadeusz Mazowiecki, polski polityk i publicysta (ur. 18 kwietnia 1927, zm. 28 października 2013);

Doris Lessing, angielska pisarka, laureatka Nagrody Nobla (ur. 22 października 1919, zm. 17 listopada 2013);

Nelson Mandela, południowoafrykański polityk, działacz na rzecz praw człowieka, laureat Pokojowej Nagrody Nobla (ur. 18 lipca 1918, zm. 5 grudnia 2013);

Wojciech Kilar, polski pianista, kompozytor muzyki poważnej, religijnej i filmowej (ur. 17 lipca 1932, zm. 29 grudnia 2013);

5. rocznica śmierci
Ursula K. Le Guin, amerykańska pisarka, autorka książek SF i fantasy (ur. 21 października 1929, zm. 22 stycznia 2018);

Stephen Hawking, brytyjski fizyk teoretyczny, kosmolog, astrofizyk (ur. 8 stycznia 1942, zm. 14 marca 2018);

Irena Szewińska, polska lekkoatletka (ur. 24 maja 1946, zm. 29 czerwca 2018); Olga Aleksandra Sipowicz Kora, polska piosenkarka rockowa i autorka tekstów (ur. 8 czerwca 1951, zm. 28 lipca 2018);

Edward Dwurnik, polski malarz i grafik (ur. 19 kwietnia 1943, zm. 28 października 2018);

Amos Oz, izraelski pisarz, eseista i publicysta (ur. 4 maja 1939, zm. 28 grudnia 2018).

zestawienie sporządziła

Iwona Lechtańska
Czytelnia Czasopism